Rijksmuseum doet pikante aankoop met 200 jaar oud condoom

door: sportingact

Het is een even pikante als curieuze aanwinst die het Rijksmuseum in Amsterdam vandaag presenteert: een bijna tweehonderd jaar oud condoom met een ondeugende afbeelding erop. Een nonnetje met ontblote borsten zit wijdbeens voor drie geestelijken, die overduidelijk wel zin in een verzetje hebben.

Het bijzondere condoom is vanaf vandaag te zien op de prentenafdeling van het museum als onderdeel van presentatie over seksualiteit en prostitutie in de 19de eeuw. „Dit zijn nog onderbelichte thema’s in onze collectie.”

Het erotische prentje is natuurlijk een parodie op het celibaat, vertelt conservator Joyce Zelen van het Rijksprentenkabinet. „Wij vermoeden dat het een luxe souvenir is, dat werd gekocht na een bordeelbezoek. De doelgroep moet een welvarend en belezen publiek zijn geweest.

Want het etsje, waarop de non met een uitgestoken vinger wijst op een van de drie geestelijken met de woorden ’Voilà mon choix’ (Dit is mijn keuze), is ook een vrolijke variant op het Paris-oordeel, een verhaal uit de Griekse mythologie, waarin de Trojaanse prins Paris als scheidsrechter optreedt in een schoonheidswedstrijd tussen drie godinnen.”

Het condoom, dat dateert van rond 1830, is gemaakt van de blindedarm van een schaap. „Bij barbiers en kroegen kon je destijds ’van onder de toonbank’ condooms kopen. Ook waren er speciale winkels waar mannen zich een op maat gemaakt exemplaar konden laten aanmeten. Erg veilig waren deze van schapendarm gemaakte anti-conceptiemiddelen niet. Toch waren ze populair, ondanks de morele bezwaren die werden opgeworpen vanuit de kerk, want de angst voor een ongewenste zwangerschap en voor soa’s zoals syfilis was groot. Pas na de ontdekking van gevulkaniseerd rubber in 1839 werden condooms veiliger en breder toegankelijk”, legt Zelen uit.

De nieuwe aanwinst is uitgebreid onderzocht met uv-licht. „Om dé vraag van het grote publiek voor te zijn, kunnen we nu met zekerheid zeggen dat dit exemplaar nooit is gebruikt. Dit onderstreept onze theorie dat het om een bordeelsouvenir gaat”, zegt Zelen. Het spreekt voor zich dat van zulke condooms maar weinig exemplaren bewaard zijn gebleven. „Niet alleen zijn ze gemaakt van kwetsbaar materiaal, maar er hing ook een groot taboe omheen.”

Dat dit condoom wel de tand des tijds heeft doorstaan, komt waarschijnlijk omdat het al meteen in de collectie van een privéverzamelaar van erotica terecht is gekomen. Het museum heeft het zeldzame object in november op een veiling aangekocht. Zelen grijpt de aanwinst aan om het onderbelichte thema van seksualiteit en prostitutie in de 19de eeuw nu onder de aandacht te brengen.

Het condoom wordt getoond te midden van prenten die zowel het genot, als de angst die met seks en bordeelbezoek gepaard ging, verbeelden. Er zijn prenten van vrijende paartjes en foto’s van syfilis-patiënten. „Syfilis was niet alleen een pijnlijke en dodelijke ziekte, maar liet ook zichtbare sporen achter, die vaak gepaard gingen met veel schaamte”, weet Zelen, die vermoedt dat het condoom met de ondeugende non zomaar kan uitgroeien tot een publiekslieveling.

Foto's: Rijksmuseum

[Bron: telegraaf.nl]