Van Oscar Wilde tot Freddie Mercury

door: sportingact

Wie zijn die ‘Classical queers’ zoal? ‘Een heel brede groep mensen. Niet enkel homoseksuele witte mannen, maar mensen van allerlei pluimage: lesbische vrouwen, non-binaire mensen, trans personen, van Tsjaikovski tot Freddie Mercury.”

Allemaal hebben ze een heel stevige stempel gedrukt op de cultuurgeschiedenis, zegt Wirix-Speetjes, in die mate dat “onze cultuur er niet zou uitzien zoals ze is, zonder die queer kunstenaars.”

Veel queers hielden hun geaardheid geheim, uit angst voor negatieve reacties. “Hun levens en lichamen riepen vaak controverse op, soms ook nu nog. Maar hun kunst kan ons wel beroeren en met elkaar verbinden. Die tegenstelling vind ik schokkend en fascinerend tegelijk.” Meteen het uitgangspunt voor de podcast ‘Classical queers’, het boek dat vorig jaar verscheen en de theatervoorstelling van volgend jaar.

Oscar Wilde die in de gevangenis belandt, Tsjaikovski die wegvlucht uit zijn huwelijk: heel pijnlijke toestanden, geeft Johannes Wirix-Speetjens toe. “Er komen ook letterlijk verhalen van toen naar boven via brieven en dagboeken.” In die zin halen de podcast en de voorstelling queers uit de kast die dat toen zelf niet konden.

“Tragiek en pijn lijken de rode draad doorheen die queer levens. Tot moord, marteling, brandstapel toe. Ik wil daar een kanttekening bij maken. De queer geschiedenis is meer dan enkel lijden. Het is zo’n rijke wereld. Fascinerend om na te denken hoeveel kunst er niet zou geweest zijn zonder die queers, van het ‘Zwanenmeer’ (het beroemde ballet van Tsjaikovski, red.) tot ‘Kartonnen Dozen’’ (de roman van Tom Lanoye, red.).”

Het is geen toeval dat Wirix-Speetjens deze verhalen nu vertelt. ”Er dreigt weer een narratief over de negatieve invloed die queer mensen zouden hebben op de maatschappij of op kinderen.” Met de podcast en de voorstelling wil hij “nuance brengen in dat scherpe pro- en contraverhaal, want eigenlijk gaat het om liefde en identiteit”.

Acteur en presentator Wirix-Speetjens krijgt geregeld de vraag "of dit nog wel nodig is" in deze tijd, waarin queers wel zichtbaar mogen zijn? “In die vraag zit al een antwoord,” merkt hij op.

“Ja, het is nodig, omdat er overal stappen achteruit gezet worden. 1 op de 5 jongeren vindt geweld tegen queers aanvaardbaar, volgens cijfers van het Jeugdonderzoeksplatform. In Nederland is de transgenderwet van tafel; in de VS worden trans personen uit het leger gegooid. Overal is het debat verhit. Ik wil graag met kunst het vuur een beetje blussen.”

De verhalen van 'Classical queers' komen goed tot hun recht op een podium, vindt Johannes Wirix-Speetjens. "Omdat daar mensen van vlees en bloed voor het publiek staan. Zo kun je het beste de menselijkheid, de poëzie en de pijn tonen, met de muziek die daarbij hoort."

De voorstelling 'Classical Queers' gaat in première op 19 februari 2026 in de Arenberg in Antwerpen. Daarna volgt een tournee in Vlaanderen en Nederland en in oktober ook in Italië.

[Bron: vtt.be]