Ien Dales, heeft veel betekend voor de homobeweging

door: sportingact

Als voorvechtster van gelijke behandeling werd minister Ien Dales een boegbeeld voor de homobeweging. Maar ook als burgemeester van Nijmegen zorgde Dales voor een doorbraak, bepalend voor de toekomst van de stad. ,,Ze was duidelijk en bleef altijd zichzelf”, zegt Sylvester Hoogmoed, die een biografie over haar schreef.

Niet nuilen maar aanpakken. Dat was de stijl van Ien Dales, de geboren Arnhemse die van 1987 tot 1989 burgemeester was van Nijmegen. ,,De stad stond er economisch slecht voor maar zij schudde de boel flink op, was daadkrachtig en zorgde voor een frisse wind. Ze heeft Nijmegen haar trots teruggegeven”, zegt Nijmegenaar Sylvester Hoogmoed (57).

Terwijl hij eind jaren 80 politicologie studeerde aan de Radboud Universiteit, was Ien Dales (1931-1994) er burgemeester. Uit die tijd herinnert hij zich dat ze spraakmakend was. Jaren later besloot hij een biografie aan haar te wijden. Hij sprak zo’n tachtig mensen: familieleden, vrienden en studiegenoten, maar ook politici, journalisten en oud-collega’s die met haar te maken hebben gehad.

,,Ze was een bijzondere politica, er zijn zelfs twee prijzen en een lezing naar haar vernoemd. Politici als Lilianne Ploumen, Femke Halsema en Hans Spekman noemen haar als voorbeeld. Toch komt ze in de vele boeken over de historie van de PvdA nauwelijks voor, ze is wat in de vergetelheid geraakt.”

U bent er zes jaar mee bezig geweest. Vanwaar die fascinatie voor haar?

,,Vooraf wist ik niet dat het me zo veel tijd zou kosten, maar gevoelsmatig leek ze me een bijzonder mens, iemand die mij bevalt, zonder dat ik precies wist waarom. Ze was iemand die niet bij de Haagse kaasstolp hoorde, bleef altijd zichzelf en hield altijd de idealen voor ogen waarom ze in de politiek zat.”

Welk beeld heeft u nu van haar?


,,Ze was echt authentiek, het politieke spel boeide haar niet, ze bestuurde intuïtief. Dat bewonder ik in haar. Ze hield van duidelijkheid en van aanpakken, kwam snel tot de kern. Maar ze kon ook heel goed met mensen omgaan, naar mensen luisteren in arme wijken die problemen hadden met de multiculturele samenleving. Ze was vormingswerker geweest en wist als politicus de kloof te overbruggen tussen het volk en de elite.”

Ien Dales was ruim 900 dagen burgemeester van Nijmegen. Wat heeft ze voor de stad betekend?

,,Haar grootste verdienste is de Waalsprong. Daar werd al jaren over gesteggeld. De stad zat klem en kon niet uitbreiden. Dales benoemde Plein 1944 tot middelpunt van de stad, trok er een wijde cirkel omheen en toonde zo aan dat de Waalsprong de beste keuze was als plek voor nieuwe stadswijken. Maar dat was grondgebied van de gemeente Elst, en er was angst dat Nijmegen het dorp Lent zou annexeren. Dales vond dat Nijmegen als ‘grote broer’ niet te schuchter moest zijn en de kleine buurgemeenten niet te veel zou moeten ontzien. Dankzij haar ging de kogel door de kerk.”

Welke invloed had ze nog nog meer?

,,Ze introduceerde het wijkbezoek, ging in gesprek met bewoners om te horen wat er speelde. Daar was ze heel sterk in. Ze was aanspreekbaar, maar was ook een autoriteit. ‘Is dat de koningin?’, vroeg een jongetje eens aan zijn moeder. Dales vond dat er iets moest gebeuren met wat ze hoorde tijdens de wijkbezoeken en gaf dat daarna door aan de wethouders. Die vroegen haar op een gegeven moment te stoppen met de wijkbezoeken, want die bezorgden hen te veel werk.”

Wat kreeg ze daarmee zoal voor elkaar?

,,Bekend is het voorbeeld van de Azaleastraat, waar een aantal huizen op de nominatie stond om gesloopt te worden. Bewoners vertelden haar dat ze tegen de sloop waren en in de huizen wilden blijven wonen. Daarop beloofde ze dat de sloop niet doorging. De wethouder, die heel lang met dat plan was bezig geweest, passeerde ze. De huizen staan er nu nog.”

Nijmegen heeft de jaarlijkse Burgemeester Dales Prijs en Burgemeester Dales Lezing. Vanwaar die eer?

,,De prijs en de lezing zijn een initiatief van COC Nijmegen, maar gaan over iets wat ze, na haar burgemeesterschap, als minister van Binnenlandse Zaken voor elkaar kreeg. Dankzij haar nam de Tweede Kamer de Wet gelijke behandeling aan. Over de wetstekst en de toelichting was lang gediscussieerd tussen PvdA en CDA: PvdA wilde bescherming van homoseksuelen, CDA hield eraan vast dat scholen op religieuze gronden een homoseksuele leerkracht mochten ontslaan. VVD en D66 wilden de wet daarom niet steunen. Dales schiep duidelijkheid in het debat door te stellen dat homoseksualiteit geen reden voor ontslag mag zijn. Ook zei ze - terwijl ze zelf gelovig was - dat gelovigen zich buiten het debat plaatsen als ze homoseksualiteit als zonde zien. Dat waren belangrijke uitspraken en daardoor ontstond er een grote meerderheid voor de wet.”

[Bron: ad.nl]